41v
De oratione dominica. Silicet Pater noster.
Quam xpccristus docuit oratio quinqꝫue petitus
Septem sunt uicia capitalia siue pͥrincipalia. ex his uniu̾ersa mala.
oriunt᷑ur. Hi sunt fontes abyssi tenebrose de qͥuibꝫus flumina babilonis
5 exeunt. ⁊et in omnem t̾erram deducta⸵ stillicidia iniqͥuitatum diffundunt.
42r De quibꝫus fluminibꝫus psalmista in ꝑpersona populi fidelis cecinit
dicens. Suꝑper flumina babilonis ⁊et c̾etera. in sallicibꝫus ⁊et c̾etera. Horum uiciorum
tria expoliant hominem. Quartum⸵ ⟨exspoliatum flagellat. quintum⸵⟩ flagellatum eicit. Sextum⸵
eiectum seducit. Septimum⸵ seductum seruituti subicit. Suꝑper-
10 bia aufert homini deum. Suꝑperbia namqꝫue ∻est amor ꝓpropͥrie excellentie.
quando mens bonum quod habet singularit̾er diligit .id est. sine eo a quo
bonum accepit. Riuulus a fonte diuisus⸵ arescit. radiꝰus a sole illu-
minante au̾ersus⸵ fit tenebrosus. Sicut omne bonum ueracit̾er a deo
est⸵ ita nullum bonum extra deum utilit̾er haber
15 non nouit nͥisi ḣoc quod habet bonum in semet ips
in alt̾ero bonum q⟨uo⟩d non habet aspexerit⸵ tanto amariꝰus sua eum inꝑperfectio
torqueat⸵ quanᷓto eum in quo omne bonum ꝯconsistit non amat. iccirco suꝑper-
biam semꝑper inuidia sequitur. quia qͥui illic amorem non figit ubi
omne bonum ∻est⸵ quanᷓtum de suo ꝑperuerse extollitur⸵ tanto gra-
20 uius de alieno bono torquetur⟨.⟩
iudicaret alienum
bonum simul possideret. qᷓuantum ergo se ꝑper elationem extra crea-
torem extollit⸵ tantum ꝑper liuorem sub ꝓproximo ca
ibi fallaciter erigitur⸵ tantum hic ueracit̾er precipitat᷑ur. Cum de suꝑperbia
25 nata fuerit inuidia⸵ iram ipsa de se parit. qͥuia miser animus
ꝑper caritatem non letatur. atqꝫue id ⁊etiam quod habet sibi displicere incipit⸵
quoniam in alio id quod habere non pͭotest
totum habere potuit⸵ id ⁊etiam quod ꝑper elationem extra deum habere
30 conatur⸵ ꝑper inuidiam ⁊et iram⸵ amittit. qͥuia ⁊et postꝙᷓquam ꝑper suꝑperbiam
deum ꝑperdidit⸵ ꝑper inuidiam ꝑperdit ꝓproximum. ꝑper iram semet ipsum.
quia
felix ꝯconscientia⸵ ꝑper tristiciam in semet ipsa colliditur. &et que de
alieno bono pie letari noluit⸵ de suo malo iuste cruciatur.
35 Post suꝑperbiam ergͦo ⁊et inuidiam ⁊et iram que hominem spoliant⸵ ꝯcontinuo
sequit᷑ur tͥristicia. que nudatum flagellat. cui deinde succedit auari-
cia. que flagellatum eicit. qͥuia interno gaudio amisso⸵ foris ꝯconso-
lationem querere conpellitur. Postea accedit gula que eiectum
seducit. qͥuia animum ext̾erioribꝫus inhiantem⸵ ḣoc uicium in[ ] pͥrimis
40 quasi e uicino temptans⸵ ꝑper ipsum nat᷑uralem appetitum ad ex-
[ex]excessum illicit. postremo suꝑperuenit luxuria. que seductum
uiolenter seruituti subicit. quia pͦostꝙᷓquam caro ꝑper crapulam in
flamata ∻est⸵ ardorem libidinis suꝑperuenientem emollitꝰus atqꝫue
eneruit̾er resolutꝰus animꝰus⸵ uinc̾ere non potest. Seruit igͥitur seuissime
45 dominationi mens turpit̾er subacta. ⁊et nͥisi exorata subueniat sal-
42v uatoris pietas⸵ non erit iam unde captiuo seruienti amissa resti-
tuatur libertas. Sunt igͥitur septem peticiones in oratione dominica ꝯcontᷓra .vii.tem
uicia. ꝐPer suꝑperbiam cor inflat᷑ur. ꝑper inuidiam arescit. ꝑper iram crepat.
ꝑper tristiciam ꝯcont̾eritur. ⁊et quasi in puluerem redigitur. ꝐPer auariciam⸵
50 disꝑpergitur. ꝑper gulam inficitur. ⁊et quasi humectat᷑ur. ꝑper luxuriam
ꝯconculcat᷑ur. ⁊et in lutum redigitur. ita ut iam homo miser dicere
possit. infixus sum in limo ꝓprofundi ⁊et non est. substantia. a quo luto
ad deum clamans ⁊et auxilium deuote postulans⸵ euelli poterit.
unde illud. exaudiuit preces meas ⁊et eduxit me de lacu miserie⸵
55 ⁊et de luto fecis.
Continet atqꝫue duos. his pelluntur mala septem.
Spiritus timoris domini. spiritus pietatis. spiritꝰus scientie. spciritus
fortudinis. spciritus ꝯconsilii. spciritus intellectꝰus. spciritus sapientie.
Et bona septem dona feruntur. Ab his oriuntur⸵
60 Pauꝑpertas spiritꝰus .id est. humilitas. Mansuetudo siue benignitas.
ꝮConpunctio siue dolor. Esuries iusticie siue desiderium bonum.
Misericordi
in illo euᷓangelio Videns turbas ihcesus ascendit in montem ⁊et c̾etera.
In illo qͦuoqꝫue euᷓangelio designantur septem beatitudines. He .scilicet. Reg
65 num celorum. possessio t̾erre uiuentium. ꝯconsolatio. iusticie saci-
etas. misericordia. uisio dei. filiatio dei.
Septem uirtutes, septem felicia dona⸵
Ewangelista. qui ꝑperseu̾erau̾erit usqꝫque in finem hic saluus erit.
His adquiruntur. ꝯconstantia si sit in illis.
70 Prima petitio ∻est ꝯcontra suꝑperbiam qua deo dicimꝰus. sanctificet᷑ur nomen
tuum. Ḣoc enim petimꝰus⸵ ut det nobis timere ⁊et uenerari nomen
suum⸵ quatinꝰus ei ꝑper humilitatem subiecti simꝰus. qui ꝑper suꝑperbiam
rebelles ⁊et contumaces extitimus.
¶Est primo funesta suꝑperbia pulsa petitu.
75 suꝑperbia aufert homini deum.
Qua deus aufertur homini. Pͥrimoqꝫue petitu⸵
Pͥrime peticioni dat᷑ur spiritꝰus timoris domini. ut ille ad cor ueniens.
uirtutem in eo creet humilitatis. que suꝑperbie morbum sanet.
quatinꝰus ad regnum celorum quod angelus suꝑperbus ꝑper elationem
80 ꝑperdidit⸵ homo humilis ꝑperuenire possit.
43r Donatur domini timor. Hic humiles facit. hisqꝫue⸵
Ewangelista. Beati pauꝑperes spiritu quoniam ipsorum est. regnum celorum. pauꝑperes
spiritu⸵ .id est. humiles.
Con
85 Secunda petitio ∻est ꝯᷓcontra inuidiam qua dicit᷑ur. Adueniat regnum
tuum. regnum siqͥuidem dei est⸵ salus hominum. quia tunc in hominibꝫus
deus regnare dicit᷑ur⸵ quando ipsi homines deo subiciuntur.
modo ei adherendo ꝑper fidem. ⁊et pͦost inherendo ꝑper speciem. qͥui ergo
petit ut regnum dei adueniat⸵ ille ꝓprofecto salutem hominum
90 querit. ac ꝑper ḣoc dum ꝓpro communi omnium salute postulat⸵
liuoris uicium se reꝓprobare demonstrat.
¶Si sit digne facta secunda petitio. liuor⸵
uel De[ ] pulsatur. Inuidia aufert homini ꝓproximum.
Inde fugatur. dicitur hic auferre ꝓpropinquum.
95 Secunde petitioni datur spciritus pietatis. ut ipse ad cor ueniens⸵ ad
benignitatem illud accendat. quatinꝰus ad eandem homo et̾erne
hereditatis possessionem ad quam alios ꝑperuenire cupit⸵ ⁊et ipse
ꝑperueniat.
Hac prece donatur pietas. ꝑper quam generatur⸵
100 Ewangelista. Beati mites quoniam ipsi possidebunt t̾erram.
Mansuetudo. qua uiuentum sit data terra.
Tercia petitio ∻est ꝯcontra iram qua dicit᷑ur fiat uoluntas tua.
sicut in celo ⁊et in t̾erra. non uult ꝯcontendere qͥui dicit. Fiat uoluntas
tua. sꝫed sibi placere indicat⸵ qͥuicqͥuid uoluntas dei siue in se
105 siue in aliis secundum arbitrium sue dignationis dispensat.
¶Tertia digna peticio⸵ submouet iram.
ira aufert homini se ipsum.
Hec aufert homini semet. spoliatur. ab ipso⸵
Cum suꝑperbia auferat homini deum. inuidia ꝓproximum. ira se ipsum⸵ exspo-
110 liatur⟨.⟩
Cum deus aufertur. ⁊et ꝓproximus. ⁊et simul ipse.
Tertie petitioni datur spiritꝰus scientie. ut ipse ad cor ueniens⸵
erudiat illud ⁊et salubriter ꝯconpungat. ut sciat homo malum
quod patitur ex sua culpa ꝓprouenire. si quid autem boni habuit⸵ ex
115 misericordia dei ꝓprocedere. ac ꝑper hoc discat siue in malis que sustinet.
siue in bonis que non habet⸵ ꝯcontra creatorem non irasci. sꝫed ꝑper omnia⸵
43v patientiam exhibere. stultum ira int̾erficit. qᷓuando in adu̾ersis ꝑper inpatien-
tie uicium agitatꝰus atqꝫue cecatꝰus uel malum quod patit᷑ur se meruisse. vel
bonum quod habet ꝑper gratiam se accepisse non agnoscit. Hanc uͥirtutem .id est.
120 ꝯconpunctionem siue dolorem⸵ premium ꝯconsolationis sequit᷑ur. vt qͥui
se hic sponte coram deo ꝑper lamenta affligit⸵ verum gaudium &et
leticiam inuenire mereatur.
Ista largitur prece sana scientia. ꝑper quam⸵
Prouenit in fletu ꝯconpunctio. grata saluti.
125 .s.cilicet ꝯconpunctione. Ewangelista. Beati qui lugent quoniam ipsi ꝯconsolabunt᷑ur.
Hac ꝯconfertur ꝯconsolatio multa superna.
Quarta petitio est ꝯcontra tͥristiciam. qua dicit᷑ur. Panem nostrum cotidianum
da nobis hodie. tristicia tedi[d]dum est. animi cum. merore. qᷓuando mens qͦuo-
dammodoͦ tabefacta. ⁊et uicio suo amaricata⸵ interna bona non appetit.
130 atqꝫue omni uigore e mortuo⸵ nullo desiderio spiritualis refectionis hi
larescit. tristicia flagellat hominem.
¶Quarta peticio tristiciam fugat. ista flagellat⸵
Quarte peticioni datur spciritus fortitudinis. ut fatiscentem ani-
mum erigat. quatinꝰus illa pͥristini uigoris uirtute recepta⸵ a
135
ergͦo spiritꝰus fortitudinis in corde famem iusticie. vt qͥui hic ꝑper desiderium
pietatis fortiter accendit᷑ur⸵ illic ꝓpro premio plenam beatitudinis
sacietatem consequatur.
Expoliatum. Fortis spiritus hac prece fertur.
140 Esuries bona iusticie producit᷑ur inde.
Ewang̾elista. Beati qui esuriunt ⁊et sitiunt iꝰusticiam⸵ quoniam ipsi satu-
rabuntur.
Per quam leticia plena iusti saturantur.
Quinta petitio est. ꝯcontra auariciam qua dicit᷑ur. dimitte nobis debi-
145 ta nostra sicut ⁊et nos dimittimꝰus debitoribꝫus nostris. iꝰustum est. ut in redden-
do debito non debeat esse. anxiꝰus⸵ qui in exigendo noluerit esse. amarꝰus.
Atqꝫue ideo cum a nobis ꝑper dei gratiam uicium auaricie tollitur⸵ qua-
liter a nostro debito absolui debeamꝰus⸵ exposita salutis ꝯconditione
donatur. auaricia hominem spoliatum ⁊et flagellatum eicit.
150 ¶Quinta petitio trudit auariciam. spoliatum⸵
Quinte peticioni datur spiritꝰus ꝯconsilii qui doceat nos in ḣoc seculo
44r libent̾er peccantibꝫus in nos misericordiam inpendere. qᷓuatinꝰus in fut᷑uro
cum ꝓpro peccatis nostris rationem reddituri sumꝰus⸵ mereamur mise-
ricordiam inuenire.
155 Eicit hec hominem. Donatur spiritꝰus inde
Consilii. facit hic homines fratrum miserentes.
.s.cilicet misericordibꝫus. Ewang̾elista. Beati
misericordes qͥuia ipsi misericordiam ꝯconsequentur.
Traditur his merces miseratio multa superna.
160 Sexta petitio est. ꝯcontra gulam qua dicit᷑ur. ne nos inducas .id est. induci
ꝑpermittas in temptationem. Hec ∻est temptatio qᷓua nos illecebra carnis
sepe. ꝑper naturalem appetitum ad excessum trahere nititur. ⁊et latenter
uoluptatem subicit⸵ dum manifeste nobis de necessitate blandit᷑ur.
in quam ꝓprofecto temptationem tunc neqᷓuaquam inducim᷑ur⸵ si sic studemꝰus
165 secundum mensuram necessitatis nature subsidium inpendere⸵ ut
tamen semper meminerimꝰus appetitum ab illecebra uoluptatis cohercere.
¶Sexta gulam pulsare petitio dicitur. ista⸵
Gula hominem eiectum se
Eiectum male seducit. Datur hac prece digna⸵
170 Sexte petitioni datur spiritꝰus intelligentie. Vͥt in
uerbi dei⸵ appetitum ext̾eriorem cohibeat. ⁊et mentem spirituali cibo
roboratam⸵ nec ualeat corporalis egestas frangere⸵ nec carnis
uoluptas suꝑperare. ꝓpropt̾erea namqꝫue ⁊et ipse dominus temptatori suo. dum
esurienti sibi fraudulentam de ext̾erioris panis refectione sug
175 gestionem faceret⸵ respondit dicens. non in solo pane uiu
sꝫed in omni u̾erbo quod ꝓpro.cedit de ore dei. ut aꝑperte demonst⟨ra⟩ret⸵ qͥuia [qͥui]qͥui cum
pane reficit᷑ur⸵ non magno[ o] oꝑpere curat si foris ad tempꝰus⸵ famem carnis
patiat᷑ur. ex spiritu intelligentie mundicia cordis nascit᷑ur.
Spiritus intellectus. mundiciam creat ipse.
180
corde quoniam ipsi deum uidebunt.
Qua uirtute⸵ dei confertur uisio felix.
Septima petitio ∻est ꝯcontra luxuriam qua dicitur. libera nos a malo.
¶Septima luxuriam remouere petitio digna⸵
185 Luxuria hominem seductum seruituti subicit.
Dicitur. hec hominem seductum subicit. ut sit⸵
Septime petitioni dat᷑ur spciritus sapientie. qͥui amissam captiuo libertatem⸵
44v restituat ⁊et iugum inique dominationis quod suis uiribꝫus ille non
ualuit⸵ ꝑper gratiam adiutꝰus euadat. sapientia a sapore dicit᷑ur. Mens
190 gustu interne dulcedinis tacta⸵ totam se ꝑper desiderium intus
colligit. nec foris iam en̾eruit̾er in carnis uoluptatem dissoluit᷑ur.
qͥuia totum intꝰus possidet in quo delectat᷑ur. ꝯcongrue igͥitur ꝯcontra ext̾eriorem
uoluptatem⸵ int̾erior dulcedo opponitur. ut qᷓuanto illa plꝰus sapere
⁊et placere inceꝑperit⸵
195 tandem pacificata in semet ipsa mens dum nichil ∻est quod foris ap-
petat⸵ tota ꝑper amorem intus requiescat.
Seruus. Donatur sapientia spiritualis⸵
Spiritꝰus sapientie cor sua dulcedine tangens⸵ ⁊et foris ꝯconcupiscentie
ardorem temꝑperat⸵ ⁊et sopita ꝯconcupiscentia intꝰus pacem creat. quatinꝰus
200 dum mens tota ad internum gaudium colligitur⸵ plene ⁊et ꝑperfecte
homo ad ymaginem dei reformet᷑ur. sicut scriptum est. Beati pa-
cifici quoniam filii dei uocabunt᷑ur.
Hac prece. feruoremqꝫue foris sapientia sedat.
Sopitoqꝫue malo motu⸵ pacem creat intꝰus.
205 Sicqꝫue reformatur homo. Pax facit ut sit⸵
Filiꝰus ipse dei collata pace superna.
Intellige ipsa uicia quasi qͦuosdam esse anime languores siue uulnera in
terioris hominis. ipsum uͦero hominem⸵ quasi egrotum. Medicum⸵ deum. Dona
spiritꝰus sancti⸵ antidotum. Virtutes⸵ sanitates. Beatitudines⸵ felicita
210 tis gaudium.
Languores hominis dominus fugat interioris⸵
Talibꝫus antidotis facit hunc uirtute uigentem.
Et bene sonato felicia gaudia ꝯconfert.
